De heer Verhagen uit Empel heeft de afgelopen jaren talrijke, uiterst belangwekkende vondsten verzameld afkomstig uit de Noorderplas, gelegen in de wijk Maaspoort te 's-Hertogenbosch. De vondsten werden gedaan op een drietal locaties: gronddepots gelegen op de westrand van de plas, een opgespoten terrein ten noorden van de Maaspoortse weg en het bovendeel van het profiel aan de rand van de plas. Deze laatste vondstiocatie was van groot belang omdat uit dit profiel, tijdens een lage waterstand van de plas, vondsten "in situ" verzameld konden worden. In de top van een veenlaag zaten, volgens de heer Verhagen versierde botten die uit het mesolithicum dateren. De vondsten uit deze drie locaties stammen uit verschillende perioden: een stuk rendiergewei uit het laat-paleolithicum, versierde botten en stukken gewei uit het mesolithicum en vuursteen en enkele aardewerkfraqmenten uit het neolithicum. Naast botten van in het wild levende diersoorten, waren ook gedomesticeerde soorten vertegenwoordigd. Vindplaatsen met organisch materiaal uit de vroege perioden als laat-paleolithicum en mesolithicum, zijn uit het oostelijk deel van Nederland uitermate zeldzaam. Het feit dat volgens de heer Verhagen mesolithisch botmateriaal "in situ" kon worden aangetroffen en dat de vindplaats bedreigd wordt door de bouw van een restaurant, maakte een opgraving noodzakelijk. Tevens bood de opgraving de mogelijkheid de vondstomstandigheden en de context van de artefacten van de heer Verhagen in meer detail te bestuderen. Deze opgraving zou goed passen in een lopend onderzoeksproject naar de economie van jagers/verzamelaars en landbouwers/veetelers in het Maasdal, kortweg aangeduid als het "Maasdalproject". De aanwezigheid van botresten van gedomesticeerde dieren op een locatie waar potentieel stratigrafisch vondsten verzameld zouden kunnen worden, bood een uitgelezen mogelijkheid inzicht te verkrijgen in de economische veranderingen tijdens de overgangsperiode van een voedselexploiterende economie (jagers/verzamelaars) naar een voedselproducerende economie (landbouwwers/veetelers). | 1 |
1991 |
L.B.M. Verhart & M. WansleebenKort voorlopig verslag van de opgraving te 's-Hertogenbosch - MaaspoortGemeentelijk Oudheidkundig Bodemonderzoek 's-Hertogenbosch (GOBH) | Leiden 1991 |
Ronald van Genabeek, Eddie Nijhof en Frederike Schipper, Stad op de schop (2019) 80, 690